Headshaking

Headshaking is een veelvoorkomende en vaak frustrerende aandoening bij paarden. Paarden met headshaking schudden hun hoofd onwillekeurig, wat niet alleen hinderlijk is voor de ruiter, maar ook een teken kan zijn van onderliggende problemen. Dit gedrag kan variëren van subtiele bewegingen tot extreme, repetitieve schudbewegingen en wordt vaak geassocieerd met ongemak of pijn. De oorzaken kunnen uiteenlopen van neurologische problemen en allergieën tot kaak- of nekproblemen, trauma of zelfs overgevoeligheid voor licht. In deze blog bespreken we wat headshaking is, wat de mogelijke oorzaken zijn, welke craniale zenuwen hierbij betrokken kunnen zijn en hoe osteopathie kan helpen.

​

Headshaking wordt vaak veroorzaakt door trigeminale neuralgie, een overgevoeligheid van de nervus trigeminus, de vijfde craniale zenuw. Deze zenuw is verantwoordelijk voor het gevoel in het gezicht en kan bij overactiviteit zorgen voor tintelingen, pijn of jeuk. Andere zenuwen, zoals de nervus facialis, die de spieren van het gezicht aanstuurt, of de nervus glossopharyngeus en nervus vagus, die invloed hebben op keel en ademhaling, kunnen ook een rol spelen. Deze zenuwen delen allemaal een verbinding in de nucleus trigeminus, een kern in de hersenstam die sensorische informatie verwerkt. Door deze gedeelde verbinding kan er een "carry-over effect" ontstaan, waarbij irritatie of overprikkeling van een van deze zenuwen indirect de nervus trigeminus kan beïnvloeden.

​

Dit carry-over effect betekent dat een probleem in een ander deel van het lichaam, zoals spanning in de keel of schouder, via een van de andere zenuwen de trigeminuskern kan activeren. De nervus vagus bijvoorbeeld, die een rol speelt bij het reguleren van de ademhaling en spijsvertering, kan door spanning of ontsteking een kettingreactie veroorzaken die de nervus trigeminus overgevoelig maakt. Dit mechanisme verklaart waarom symptomen van headshaking niet altijd direct verband houden met problemen in het hoofd, maar ook kunnen voortkomen uit spanningen elders in het lichaam, zoals rugklachten of zelfs spijsverteringsproblemen.

​

Daarnaast kunnen externe factoren zoals allergieën voor pollen, spanning in de kaak door een slecht passend bit, of een eerder trauma de symptomen verergeren. Sommige paarden reageren zelfs overgevoelig op licht, wat ook headshaking kan uitlokken.

​

Tandpijn is een andere veelvoorkomende oorzaak van headshaking. Problemen met de tanden, zoals ontstoken kiezen, scherpe randen of tandwortelproblemen, kunnen leiden tot pijn en ongemak in de mond. Deze pijn kan uitstralen naar omliggende structuren en zenuwen, waaronder de nervus trigeminus, wat het schudden van het hoofd kan uitlokken. Regelmatige tandheelkundige controles en behandeling door een paardentandarts zijn essentieel om deze problemen te voorkomen of te verlichten.

​

Ook rugproblemen of pijn elders in het lichaam kunnen bijdragen aan headshaking. Als een paard pijn of ongemak ervaart in de rug, schouders of bekken, kan dit leiden tot een verhoogde spierspanning en overgevoeligheid in andere delen van het lichaam, waaronder het hoofd en de nek. Deze secundaire spanning kan de trigeminuszenuw prikkelen, wat op zijn beurt de klachten van headshaking kan uitlokken. Het behandelen van deze onderliggende problemen is daarom cruciaal.

​

Ook het gebruik van bepaalde soorten hoofdstellen kan bijdragen aan headshaking. Hoofdstellen die druk uitoefenen op de nervus trigeminus of andere zenuwen in het hoofd kunnen ongemak en zelfs pijn veroorzaken. Vooral strakke neusriemen of slecht passend harnachement kunnen de symptomen verergeren door extra spanning en compressie rond de schedel en zenuwbanen. Het controleren en optimaliseren van de pasvorm van het hoofdstel is daarom een essentieel onderdeel van het aanpakken van headshakingklachten.

​